Creative Commons (CC) -bronnen zijn overal om ons heen en vermenigvuldigen zich met de dag.

U kunt tonnen CC-teksten, webpagina's, afbeeldingen, afbeeldingen, audio- en videoclips vinden via de geavanceerde zoekfuncties van Flickr of Google.

De change.gov website van Barack Obama gebruikt CC, wat aantoont dat zelfs de president van de VS weet waar we het hier over hebben. Dat is cool, maar voor degenen onder ons die verlichting nodig hebben, wat is de Creative Commons?

Oorspronkelijk betekende het woord 'commons' die elementen van de omgeving, zoals land, zeeën, rivieren en lucht, die mensen bezaten, gebruikten en ervan genoten. Tegenwoordig zijn er ook culturele commons waaronder kunst en historische monumenten, servicegerelateerde commons (volksgezondheid, onderwijs of beheer van drinkbaar water) en wetenschappelijke commons, zoals de kennis die is verzameld door het Human Genome Project. Een meer gedetailleerde definitie is te vinden op het Commons Institute.

The Creative Commons is een internationale beweging gestart door Stanford Law professor Lawrence Lessig om al die creatieve werken te behandelen die worden beschermd door auteursrecht, inclusief tekst, audio, afbeeldingen en video van elk onderwerp, in elk formaat.

CC moedigt auteurs aan om hun werk in een commons te veranderen, waar zij en iedereen alles kunnen gebruiken, kopiëren, remixen en opnieuw verspreiden, dankzij copyright-voorwaarden die veel toleranter zijn dan die van grote entertainmentbedrijven.

Om dit mogelijk te maken, biedt Creative Commons verschillende licenties die auteurs kunnen gebruiken om uit te drukken hoe anderen die werken mogen kopiëren of herdistribueren, ze kunnen gebruiken voor afgeleide werken en er geld van kunnen verdienen zonder toestemming te vragen of royalty's aan de auteur te betalen.

Een rondleiding door CC-land

Er zijn een paar dingen die je moet duidelijk hebben over CC. De eerste is dat de rechten die via CC-licenties worden verleend, alleen een aanvulling kunnen zijn op de rechten die al in het auteursrecht bestaan, zoals eerlijk gebruik of eerlijke handel. De tweede is dat je CC-licenties alleen kunt toepassen op je eigen, originele werk; met andere woorden, je kunt het auteursrechtelijk beschermde werk van een ander niet legaal opnemen in jezelf omdat je het resultaat onder een CC-licentie wilt verspreiden.

Is Creative Commons hier om te blijven, of is het gewoon een andere voorbijgaande bevlieging die is uitgevonden door internet-hippies? Is het, net als het wereldwijde web in het begin, nog steeds beperkt tot de Engelssprekende wereld? Gebruiken mensen buiten de anglosphere CC, en zo ja, hoe?

Creative Commons: de zaak in het voordeel

Op het eerste gezicht is het CC-ecosysteem levend en florerend. De officiële showcase voor het project is op http://creativecommons.org/commoners, maar er is al meer CC-content dan waar je een stokje bij kunt steken op portals zoals DeviantArt, YouTube, Instructables.com en de online boekwinkel Lulu..

Mediacow is een internetvideogemeenschap die het voor sociale activisten gemakkelijk maakt om eigen nieuwsverslagen en documentaires onder CC-licenties te produceren en te delen. In dezelfde geest vertelde Daniel Yucra, gratis software-activist en coördinator van de SomosLibres.org-community ons dat CC in Peru steeds populairder wordt, niet alleen voor ... onderwijsdocumenten of artistieke werken: verschillende kranten en nieuwswebsites, zoals www.surnoticias .com, gebruikt regelmatig CC-licenties ".

Als het gaat om onderwijs, zijn er wereldwijd al veel leraren en experts die proberen een echt open systeem voor schoolboeken en ander educatief materiaal te bouwen. Het grootste CC-succes op dit gebied, althans voor inhoud in het Engels, is waarschijnlijk de portal Connexions. Een van de meer populaire auteurs is Catherine Schmidt-Jones, wiens leerboek, Basic Music Theory, tot nu toe zeven miljoen keer is bekeken. Een ander populair portaal van dezelfde soort is www.opentextbook.org.

Zuid-Afrika en Californië hebben ook hun eigen programma's om de enorme kosten van schoolboeken te verminderen. In Italië heeft de afdeling voor innovatie en technologie van het ministerie van openbaar bestuur onlangs een website gelanceerd op www.innovascuola.gov.it om aan docenten en studenten uit te leggen hoe CC-leermateriaal kan worden gemaakt en gepubliceerd in een online open digitale bibliotheek.

De Nationale Universiteit van Cordoba, Argentinië, heeft een eigen OpenCourseWare-initiatief, gebaseerd op Creative Commons, en hetzelfde geldt voor andere NGO's in Latijns-Amerika, zoals www.gleducar.org.ar of het 'Zelf'-project van de Via Libre Stichting met als hoofdtaak het verspreiden van gratis softwaretools en -waarden in scholen.

Creative Commons-koorts heeft zich verspreid naar alle soorten artistieke expressie en vormgeving. De SomeRights Gereserveerde winkel van de Britse coöperatie KithKin biedt CC-producten die uiteenlopen van designprojecten tot muziek- en instructiehandleidingen voor diegenen die buiten het Palace of Westminster willen demonstreren..

Gianluca Bernardo, zanger en gitarist bij de Italiaanse band Rein, vertelde ons dat, om alleen CC-licenties te gebruiken, de band zijn abonnement op het Italiaanse royalty-incassobureau heeft geannuleerd. Gianluca is ook lid van het Popular Front for Free Music, een groep kunstenaars die ongeveer vier jaar geleden werd opgericht en waarvan de richtlijnen samenwerking en delen zijn. Hun belangrijkste prestatie tot nu toe is de CC-gelicentieerde Liberalarte! muziekcollectie die op het moment van schrijven bestaat uit vier cd's met tientallen muzikanten.

Ook in muzikale zin wordt een grote hoeveelheid Braziliaanse hedendaagse muziek eenvoudig buiten het normale studiosysteem geproduceerd. In de stad Belém bijvoorbeeld trekken 'tecno-brega'-muziekfeesten elk weekend duizenden mensen, en live-opnamen worden na elk feest op cd's gebrand als reclamemateriaal om de volgende te promoten: in zo'n context niet echt lastig vallen met CC of enige andere vorm van auteursrecht.

CC is in plaats daarvan een belangrijk onderdeel van de Canto Livre-beweging, gemaakt naar het idee van de Braziliaanse muzikant Gilberto Gil, die ook de Braziliaanse minister van Cultuur is. Canto Livre, dat Portugees is voor 'gratis (zoals in de free jazz) zang', is een gecertificeerde P2P-infrastructuur die alle Braziliaanse muziek moet geven, van tecno-brega tot funk, carioca en forrò, een forum voor delen, remixen, collectieve creatie en intellectuele vrijgevigheid.

Maar niet iedereen is voorstander van Creative Commons ...